Blok porodowy Kliniki Położnictwa i Ginekologii dysponuje czterema salami porodowymi i niezależną salą operacyjną. Każda z sal porodowych wyposażona jest kompletnie, w profesjonalny sprzęt położniczy i przeznaczona jest dla jednej pacjentki. W czasie każdego porodu może być obecna osoba towarzysząca pacjentce rodzącej. Porody w Klinice przebiegają zawsze pod nadzorem lekarza specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii.

Nie tylko w godzinach dopołudniowych, ale również w trakcie dyżurów lekarskich, które trwają całą dobę zawsze w skład zespołu dyżurowego wchodzi przynajmniej dwóch specjalistów z zakresu położnictwa i ginekologii, co stawia naszą Klinikę wśród nielicznych szpitali, które tak wysoko cenią bezpieczeństwo pacjentek. W każdym momencie mamy bezpośredni i natychmiastowy kontakt z anestezjologiem i neonatologiem, co pozwala zapewnić pełne bezpieczeństwo zarówno rodzącej jak i noworodkowi.

W naszej Klinice odbywają się porody w imersji wodnej, dostępne jest zarówno znieczulenie przewodowe (zewnątrzoponowe) oraz inne metody znieczulenia porodu dla każdej pacjentki nie tylko w przypadkach wystąpienia wskazań medycznych. W obrębie bloku porodowego znajduje się sala operacyjna, dzięki czemu w przypadkach konieczności wykonanie cięcia cesarskiego skraca się maksymalnie czas transportu i rozpoczęcia operacji.

Po odbytym porodzie matki i dzieci w większości przypadków przebywają razem przez całą dobę (system rooming-in).

Taka organizacja jest obecnie uważana za najodpowiedniejszą zarówno dla matki jak i dla dziecka. Umożliwia to stały, bezpośredni kontakt, karmienie naturalne piersią od początku połogu, sprzyja utrwaleniu więzi psychicznej i pomaga matce (zwłaszcza po pierwszym porodzie) opanować sposób pielęgnacji swojego dziecka.

Pielęgniarki i położne udzielają wskazówek dotyczących higieny noworodka, karmienia naturalnego, fizjologii połogu, pielęgnacji krocza i piersi. Oddział zaopatrzony jest w akcesoria wspomagające karmienie piersią – laktatory elektryczne, kubeczki.
Noworodki na salach leżą w nowoczesnych, ruchomych wózkach, które zapewniają wygodne i bezpieczne poruszanie się matki z noworodkiem.

W każdej sali znajduje się kącik do przewijania noworodka. Podczas pobytu w oddziale każda pacjentka otrzymuje nieodpłatnie zestawy reklamowe oraz czasopisma informujące o pielęgnacji noworodka i niemowlęcia.
U zdrowego dziecka w 1-2 dobie pobytu są wykonywane wszystkie niezbędne szczepienia i zostają pobrane badania przesiewowe, jak również sprawdzony zostanie słuch dziecka.

Pobyt w oddziale trwa średnio 2 dni, po cięciu cesarskim 3 dni - istnieje możliwość wcześniejszego wyjścia do domu na życzenie pacjentki.

Nasza Klinika pełni funkcję Ośrodka III stopnia referencyjności, co oznacza że trafiają do nas z części województwa zachodniopomorskiego kobiety ciężarne dotknięte najcięższymi patologiami położniczymi.

Diagnostyka i leczenie takich stanów są z pewnością obciążone olbrzymią odpowiedzialnością, ale jednocześnie pozwalają zyskać duże doświadczenie, co skutkuje lepszym zrozumieniem problemu, a tym samym możliwością podjęcia najlepszych decyzji dla kobiet ciężarnych i ich dzieci.

Leczenie porodu przedwczesnego, nadciśnienia indukowanego ciążą, cukrzycy ciężarnych, stanu przedrzucawkowego, chorób serca i nerek w ciąży sprawia, że jesteśmy wiodącym ośrodkiem w zakresie tych patologii.

Kontynuacją opieki poszpitalnej zajmuje się przykliniczna Poradnia Patologii Ciąży i Chorób Kobiecych.

W Klinice realizowane są wszystkie, w tym najbardziej skomplikowane procedury chirurgiczne wykorzystywane do leczenia schorzeń kobiecych narządów płciowych. Klinika specjalizuje się w zastosowaniu minimalnie inwazyjnych metod leczenia ze szczególnym uwzględnieniem metod laparoskopowych. Pozwala to na znacznie skrócić czas hospitalizacji pacjentki na naszym oddziale oraz umożliwia jej prawie natychmiastowy powrót do normalnej aktywności (rodzinnej, zawodowej) nawet po przebyciu rozległych  operacji.

W naszej Klinice wykonuje się pełny profil operacji ginekologicznych metodą laparoskopową:

• Całkowite usunięcie macicy (TLH)
• Amputacja trzonu macicy
• Operacje na przydatkach
• Usunięcie  macicy droga pochwową w asyście laparoskopii (LAVH)
• Laparoskopie diagnostyczne (zespół bólowy miednicy mniejszej, niepłodność)

Laparoskopia -  schemat

Ponadto specjalizujemy się w :

• przezpochwowym  usunięciu macicy
• operacjach na szyjce macicy
• operacjach plastycznych pochwy i krocza (również z użyciem siatek monofilamentowych)
• najnowocześniejszych metodach leczenia operacyjnego nietrzymania moczu
• slingi załonowe, prolifty
• histeroskopia diagnostyczna i operacyjna (resekcja pętlą elektryczna polipów endometrium lub mięśniaków)

 Histeroskopia -  schemat

Jesteśmy jednym z nielicznych ośrodków, posiadającym doświadczenie w zakresie operacji ginekologicznych u kobiet ciężarnych. W czasie kwalifikacji do operacji bierzemy pod uwagę przede wszystkim wskazania medyczne, ale zawsze staramy się uwzględniać zdanie pacjenta.

Poród w immersji wodnej to nic innego jak odbycie porodu w środowisku wodnym w temperaturze zbliżone do temperatury ciała ludzkiego.
Pierwsze wzmianki na temat korzystnego wpływu ciepłej wody na przebieg porodu sięgają 1805 Prawdziwym pionierem porodów w wodzie był nauczyciel wychowania fizycznego, rosjanin Igor Charkovski - przeprowadzał porody w wodzie począwszy od 1960 r.
Pierwsze opracowanie naukowe powstało we Francji w 1980.
W wielu ośrodkach europejskich porody w wodzie propagowane są od połowy lat 80-tych.

1. Wskazaniem do immersji wodnej w trakcie porodu jest zgłaszana przez Rodzącą potrzeba zmniejszenia dolegliwości bólowych przy braku przeciwwskazań do tej metody. W wodzie można prowadzić jedynie porody o przebiegu niepowikłanym.


2. Przeciwwskazania do porodu w wodzie stanowią:
   • choroby układu krążenia Rodzącej;
   • podwyższone wartości ciśnienia tętniczego;
   • ciężka niedokrwistość;
   • choroby naczyń;
   • choroby dermatologiczne;
   • infekcje;
   • patologia położnicza (nieprawidłowe położenie/ułożenie płodu; krwawienia z dróg rodnych; makrosomia płodu; nieprawidłowości w zapisie KTG wymagające intensywnego, stałego nadzoru nad stanem płodu; nieprawidłowy postęp I i II okresu porodu; poród przedwczesny-względnie; wady rozwojowe płodu-względnie).
3. Potencjalne korzyści dla Rodzącej wynikające z immersji wodnej podczas porodu:
   • łatwiejsze przyjmowanie dowolnej pozycji i łatwiejsza relaksacja Rodzącej, a w efekcie lepsza tolerancja bólu;
   • relaksacja szyjki macicy i w efekcie szybsze jej rozwieranie;
   • relaksacja mięśni miednicy i krocza, a w efekcie szybsze zstępowanie główki w kanale rodnym;
   • mniejsze zapotrzebowanie na leki analgetyczne i rozkurczowe.
4. Potencjalne korzyści dla płodu:
   • skrócenie I i II okresu porodu;
   • mniejsze ryzyko wystąpienia niedotlenienia;
   • złagodzenie momentu dekompresji główki w II okresie porodu;
   • w przypadku porodu do wody efekt płynnego przejścia - z wody do wody - tj. stałość temperatury środowiska, mniejsze oddziaływanie dźwięku i światła (zmniejszenie stresu porodowego).
5. Standard prowadzenia porodu w imersji wodnej
   • temperatura wody powinna wynosić około 36-370C; temperatura powietrza w sali porodowej nie powinna być niższa niż 25-260C;
   • przed rozpoczęciem kąpieli należy potwierdzić dobrostan płodu (minimum dwudziestominutowy zapis KTG);
   • przed zastosowaniem immersji wodnej należy określić zaawansowanie porodu badaniem położniczym;
   • podczas immersji wodnej wskazany jest nadzór stanu płodu poprzez osłuchiwanie czynności serca płodu co 15 minut, zaś w II okresie porodu po każdym skurczu macicy;
   • w pierwszym okresie porodu czas przebywania Rodzącej w wodzie nie powinien przekraczać 30 minut; ponowna kąpiel może odbyć się po 20 minutach zapisu KTG;
   • podczas drugiego okresu porodu odbywającego się do wody:
     • bezwzględnie przeciwwskazane jest masowanie pochwy i krocza, co podnosi ryzyko urazów okołoporodowych;
     • rzadziej wymagana jest ochrona krocza;
     • w razie wskazań krocze można nacinać pod wodą;
     • czas przebywania noworodka pod wodą tuż po urodzeniu nie powinien przekraczać jednej minuty;
     • nie istnieje zagrożenie utopienia się dziecka do momentu przecięcia pępowiny i/lub oddzielenia się łożyska;
     • noworodka należy wydobyć z wody potylicą ku górze; po wydobyciu z wody dziecko należy ułożyć na brzuchu lub klatce piersiowej matki i ochronić przed wyziębieniem oraz przeciąć pępowinę;
   • popłód rodzi się po wypuszczeniu wody z wanny lub na łóżku porodowym;

Gdy brak przeciwwskazań należy umożliwić ciągły kontakt Rodzącej z noworodkiem oraz z osobą towarzyszącą.

Gaz jest mieszaniną tlenu i podtlenku azotu w równych częściach. Z każdym wdechem następuje rozluźnienie mięśni miednicy, przez co skurcze są mniej bolesne, lub niemal wcale nieodczuwalne. Pacjentka dawkuje sobie gaz samodzielnie przez wymienny ustnik bądź maseczkę. W trakcie stosowania tego typu znieczulenia nie jest konieczna obecność lekarza anestezjologa. Wystarczy, że przy pacjentce są lekarz i położna.

 
Samodzielne podawanie mieszaniny podtlenku azotu i tlenu jest łatwe, bezpieczne. Nie wymaga szczególnego nadzoru i jest akceptowalne dla matek.Gaz rozweselający zostanie Ci podany przez maskę, która połączona jest rurką ze zbiornikiem, a którą będziesz sama trzymała w ręce. Pół minuty od momentu podania tego środka znieczulającego, ma on najsilniejsze działanie, dlatego w momencie, gdy zaczyna się skurcz powinnaś wciągnąć gaz rozweselający głęboko do płuc. Podtlenek azotu/tlen zapewnia uśmierzenie bólu i jest bezpieczny dla matki i noworodka. Nie odnotowano ujemnego wpływu gazu na dziecko. Podtlenek azotu nie ma wpływu na czas trwania porodu i nie wywiera działania rozkurczowego na macicę.

Wskazanie do zastosowania Entonoxu stanowi zgłaszana przez Rodzącą chęć złagodzenia bólu porodowego.

Przeciwwskazania do zastosowania Entonoxu stanowią:

• utrudniony kontakt z Rodzącą oraz brak współpracy z jej strony;
• choroby serca (niewydolność krążenia lub upośledzenie kurczliwości mięśnia sercowego);
• uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego (w każdej sytuacji z podwyższeniem ciśnienia wewnątrzczaszkowego);
• niedobór witaminy B12 i kwasu foliowego;
• niedrożność jelit;
• obecność w organizmie przestrzeni wypełnionych gazem (stan po niektórych operacjach okulistycznych; odma opłucnowa lub stan po jej leczeniu w nieodległej przeszłości; stan po innych operacjach „otwartych”, które mogły spowodować powstanie zbiornika gazu);
• ostrożnie w stanach zapalnych ucha;
• Entonox może nasilać działanie niepożądane np. beznodiazepin, opioidów, niektórych antybiotyków oraz amiodaronu

Wśród wielu metod radzenia sobie z bólem porodowy coraz szerzej opisywany i rozpowszechniany na całym świecie jest TENS czyli przezskórna stymulacja nerwów (TranscutaneousElectricalNerveStimulation). TENS to metoda bardzo skuteczna, stymuluje naturalne, fizjologiczne mechanizmy przeciwbólowe organizmu (endorfiny i bramkowanie bólu), a jego podstawową zaletą jest brak działań ubocznych. Jest to metoda wykorzystywana powszechnie na salach porodowych na całym świecie.

Jak działa „Bramka bólowa”?

Silny sygnał czuciowy przedostaje się do mózgu szybciej i blokuje sygnały bólowe. Proces działa podobnie jak pocieranie skóry zaraz po stłuczeniu. Pocierając skórę blokujemy przesyłanie informacji o bólu po stłuczeniu, zastępując ja informacją z ośrodków czuciowych. Jest to proces znany jako „Bramka bólowa”. Pobudzenie nerwów niosących informacje o dotyku bodźcami elektrycznymi powoduje, że docierając szybciej do rdzenia kręgowego, niż bodźce bólowe, hamują te drugie i nie dochodzi do pobudzenia centralnego układu nerwowego sygnałami bólowymi. Mózg, odbierając bodźce czuciowe, nie nadąża z przetwarzaniem bodźców bólowych. Bodźcem stymulującym może być masaż, nalepiony plaster (taping), prąd elektryczny, ciepło lub zimno. Zjawisko to leży u podstaw przeciwbólowego działania zabiegów fizjoterapeutycznych.

Stymulator TENS jest malutkim urządzeniem podłączonym z czterema elektrodami, które przykleja się do pleców kobiety rodzącej (jak na zdjęciu). Przez elektrody przepuszczany jest delikatny bodziec elektryczny wywołujący niebolesne uczucie łaskotania/mrowienia. Kobieta rodząca sama kontroluje natężenie prądu.
Brytyjskie badania naukowe dowodzą, iż w 80% porodów z zastosowaniem TENS-u w istotny sposób zmniejsza się odczucie bólu. Pomaga to rodzącej w kontrolowaniu tego, co się z nią dzieje, ułatwia stosowanie innych (naturalnych) technik przeciwbólowych. W trakcje stymulacji można swobodnie poruszać się, przyjmować wygodne pozycję oraz chodzić. Jeśli przyszła mama chce wziąć prysznic wystarczy tylko odkleić elektrody a po prysznicy ponownie je przykleić.
Dzięki zastosowaniu TENS-u czas porodu może ulec skróceniu, a mama jest mniej zmęczona, gdy nadchodzi najważniejszy moment porodu, czyli faza parcia.

Nie opisano żadnych działań ubocznych wpływających na dziecko, także w badaniach neurobehawioralnych: ocena w skali Apgar i równowaga kwasowo zasadowa nie wydają się być zależne od stosowania TENS. Metoda jest szczególnie użyteczna w przypadku rosnącej liczby kobiet, które unikają przyj­mowania jakichkolwiek leków podczas porodu.

Fentanyl jest syntetycznym opioidem o bardzo silnym działaniu przeciwbólowym, którego działanie u Rodzącej po podaniu dożylnym utrzymuje się do 30 minut.

Wskazanie do śródporodowej analgezji porodu Fentanylem we wlewie dożylnym stanowi subiektywna, zgłaszana przez Rodzącą nietolerancja bólu porodowego przy braku przeciwwskazań oraz przy aktualnym braku możliwości zastosowania innej metody łagodzenia bólu porodowego.

Przed podaniem leku zostanie potwierdzony dobrostan płodu dwudziestominutowym zapisem KTG oraz oceniony zostanie badaniem położniczym stopień zaawansowania porodu.

W momencie potwierdzenia rozpoczęcia się drugiego okresu porodu (zwłaszcza jeśli od podania Fentanylu upłynęło mniej niż trzy godziny) zostanie podany rodzącej lek całkowicie odwracający działanie Fentanylu. Ma to na celu wyeliminowanie niekorzystnego wpływy Fentanylu na stan urodzeniowy noworodka.

Ciągłe znieczulenie zewnątrzoponowe to obecnie najpopularniejsza i najskuteczniejsza technika regionalnej analgezji porodu. Polega ono na wprowadzeniu do przestrzeni zewnątrzoponowej (przestrzeń w obrębie kanału kręgowego) w okolicy lędźwiowej kręgosłupa specjalnego cewnika umożliwiającego podawanie środków znieczulających bezpośrednio w okolice struktur nerwowych hamując w ten sposób odczuwanie doznań bólowych.

Zadaniem znieczulenia zewnątrzoponowego podczas porodu jest zminimalizowanie bólu do poziomu akceptowalnego przez pacjentkę. Umożliwia jednocześnie zachowanie pełnej aktywności ruchowej i świadomości podczas porodu, co gwarantuje poród w preferowanej przez pacjentkę pozycji i właściwą współpracę z położną a także w pełni świadome przeżycie momentu narodzin. Znieczulenie zewnątrzoponowe porodu w Naszym Szpitalu wykonuje lekarz specjalista anestezjolog z wieloletnim doświadczeniem w anestezjologii położniczej.

Znieczulenie zewnątrzoponowe porodu można rozpocząć przy regularnej czynności skurczowej macicy i rozwarciu szyjki macicy nie większym niż 4 cm. Założenie cewnika do przestrzeni zewnątrzoponowej nie jest bolesne, konieczna jest jednak współpraca ze strony pacjentki (odpowiednia pozycja w czasie zakładania cewnika). Znieczulenie zaczyna działać już w 10-15 min po podaniu leków. Podczas porodu pacjentka pozostaje pod opieką lekarza położnika prowadzącego poród i anestezjologa. Monitorowane są zarówno parametry życiowe matki jak i czynność serca płodu.

Każda Rodząca kwalifikowana do znieczulenia zewnątrzoponowego zostanie szczegółowo poinformowana o przebiegu, możliwych powikłaniach, jego wpływie na przebieg porodu i stan urodzeniowy noworodka, a następnie powinna czytelnie i świadomie podpisać potwierdzenie uzyskanych informacji i zgodę na proponowany zabieg ( wzór zgody na znieczulenie zewnątrzoponowe do pobrania poniżej).

Do przeciwwskazań do znieczulenia zewnątrzoponowego należą:

• brak zgody Rodzącej i/lub Lekarza położnika prowadzącego poród;
• brak współpracy z Rodzącą (z powodu np. pobudzenia, zaburzeń świadomości lub trudności w porozumieniu się z Pacjentką);
• zaburzenia krzepnięcia krwi, trombocytopenia 100 G/l oraz leczenie antykoagulantami (Pacjentka przyjmująca heparynę powinna otrzymać ostatnią dawkę 4 godziny przed anestezją regionalną i posiadać aktualny wynik oznaczenia czasu APTT; Pacjentka przyjmująca heparynę drobnocząsteczkową w dawkach profilaktycznych może zostać znieczulona po 12 godzinach od ostatniej dawki; otrzymująca heparynę drobnocząsteczkową w dawkach terapeutycznych po 24 godzinach; w każdej z powyższych sytuacji o możliwości AZP decyduje ostatecznie Lekarz anestezjolog; cewnik epiduralny powinien zostać usunięty minimum na 2 godziny przed podaniem kolejnej dawki heparyny drobnocząsteczkowej);
• wstrząs bez względu na etiologię, krwotok lub hipowolemia;
• zakażenia skóry w miejscu wkłucia (stare tatuaże z wygojoną, nie zmienioną skórą nie stanowią przeciwwskazania);
• niektóre choroby OUN (np. SM, SLA, rozrostowe, infekcyjne);
• niektóre choroby i wady serca.

Pompa infuzyjna do podawania leków podczas znieczulenia zewnątrzoponowego.

Zakres znieczulenia podczas zastosowania analgezji zewnątrzoponowej.

Klinika prowadzi badania w zakresie położnictwa czego rezultatem są liczne prace naukowe publikowane w piśmiennictwie fachowym w kraju i zagranicą. W ostatnim czasie uzyskane wyniki były podstawą do powstania szeregu rozpraw habilitacyjnych i doktorskich. Lekarze, którzy uzyskali tytuły naukowe nadal prowadzą badania, pozwalające poprawiać opiekę medyczną. Wynikami dzielimy się z lekarzami pracującymi w mniejszych ośrodkach.

Genialna w swej prostocie i skuteczna metoda profilaktyki niewydolności łożyska stosowana będzie przez Klinikę Położnictwa i Ginekologii naszego szpitala. Oznacza to ratunek dla wielu kobiet, u których do tej pory ciąża musiała być rozwiązywana przedwcześnie, a dzieci były często skrajnymi wcześniakami.

Patologie związane z niewydolnością łożyska występują u 10 na 100 kobiet w ciąży. To bardzo dużo. Najczęściej objawiają się jako zatrucie ciążowe, w tym stan przedrzucawkowy,  rzucawka, czy hypotrofia, czyli  zbyt mały przyrost wagi dziecka – niedożywienia, niedotlenienie.  Schorzenia te występują częściej u młodych, nieobciążonych zdrowotnie kobiet, które zachodzą w ciążę po raz pierwszy. Pierwsza ciąża jest dla organizmu młodej kobiety rewolucją, a zmiany jakie zachodzą w jej funkcjonowaniu sprawiają, że nie zawsze organizm dobrze sobie z nimi radzi. Jednocześnie, obecnie kobiety coraz później zachodzą w ciążę, przez co obarczone są większym ryzykiem występowania chorób towarzyszących (otyłość, cukrzyca, nadciśnienie, choroby przewlekłe). One też są w grupie ryzyka. Wszystkie te stany sprzyjają rozwojowi niewydolności łożyska, które wprost prowadzi do bardzo przedwczesnych porodów, kiedy noworodek rodzi się z wagą około 1000 g, często kilka miesięcy za wcześnie.

Ratunkiem w takich sytuacjach dla przyszłych mam i ich dzieci są badania prenatalne, które pozwalają odpowiednio wcześnie wykryć nieprawidłowe funkcjonowanie łożyska i wdrożyć leczenie. Dla ciężarnych jest ono szansą na to, by urodzić zdrowe dziecko w odpowiednim, bezpiecznym tygodniu ciąży. Badania prenatalne wnoszą olbrzymią wiedzę dla ludzi zajmujących się opieką nad kobietami w ciąży i w wielu przypadkach pozwalają uniknąć  i zapobiec ciężkim powikłaniom zarówno u rozwijającego się dziecka, jak i jego matki – mówi dr hab. n. med. Sebastian Kwiatkowski, zastępca lekarza kierującego Kliniką Położnictwa i Ginekologii Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w Szczecinie, jeden z dwóch specjalistów w dziedzinie perinatologii w województwie zachodniopomorskim. 

Dr Kwiatkowski jest także koordynatorem projektu PRENATALPROJEKT, którego celem jest diagnostyka, wczesne leczenie i edukacja w zakresie patologii związanych z niewydolnością łożyska. Według dotychczasowych światowych wyników, takie postępowanie pozwala zredukować występowanie wczesnych postaci niewydolności łożyska o ponad 80%, co jest przełomem porównywalnym z obecnym leczeniem cukrzycy w ciąży czy profilaktyką konfliktu serologicznego – tłumaczy dr Kwiatkowski. Warunek jest jeden – skryningiem prenatalnym w zakresie niewydolności łożyska powinna być objęta każda kobieta w ciąży, a szczególnie ta, która jest w niej po raz pierwszy (w Polsce jako obowiązkowe badania prenatalne zaleca się kobietom w ciąży po 35. roku życia). Wystarczy do tego badanie USG i pobranie krwi. 

Prawidłowe przepływy w tętnicy macicznej w czasie ciąży, fot. SPSK-2

Kobietom objętym programem PRENATALPROJEKT wykonane zostanie w 1. trymestrze badanie USG, zmierzone ciśnienie oraz zbadane zostaną trzy substancje, które pozwalają zdiagnozować funkcjonowanie łożyska i wykryć ww. patologie. Standardowe badania prenatalne obejmują badanie dwóch substancji i nie dają one wystarczająco miarodajnych i pewnych wyników co do prawidłowości funkcjonowania łożyska. W 2. trymestrze ciąży wykonane zostanie już samo USG oraz zbadane ciśnienie. W przypadku wykrycia nieprawidłowości ciężarna zostanie objęta szczególną opieką i monitoringiem. W specjalnie utworzonej aplikacji, którą będzie mogła pobrać na telefon i z której korzystać będzie mógł także jej ginekolog położnik, poda mierzone kilka razy dziennie ciśnienie oraz wagę. Lekarz badań prenatalnych, biorący udział w programie zadecyduje o podjęciu leczenia. A w przypadku niewydolności łożyska jest nim podanie odpowiedniej dawki aspiryny. Kobieta przyjmuje ją pod kontrolą lekarza do 34. tygodnia ciąży, który określany jest jako bezpieczny dla rozwoju dziecka, a rozwiązanie ciąży nie stanowi dla niego już takiego ryzyka.

Badania przeprowadzone wśród grupy 20 000 ciężarnych w 2017 r. wykazały, że podanie 150 mg terapeutycznej dawki aspiryny dziennie pozwala zapobiec wystąpieniu niewydolności łożyska u 82% kobiet. Przewidywalność wystąpienia w 1. trymestrze jest możliwa aż u 94% kobiet!  Stan przedrzucawkowy, którego efektem jest często przedwczesne rozwiązanie ciąży wyeliminowano u 80% ciężarnych. Obecne algorytmy pozwalają w większości przypadków zapobiec lub opóźnić wystąpienie schorzeń, jakie powoduje niewydolność łożyska. Postępowanie to zostało zarekomendowane przez największe towarzystwa naukowe, takie jak Fetal Medicine Foundation (FMF) czy International Society in Ultrasound of Obstetrics and Gynecology (ISUOG). Zgodnie z algorytmami można wyselekcjonować i wykryć grupę ryzyka takich schorzeń u kobiet już na etapie 11.-14. tygodnia ciąży i przede wszystkim wdrożyć skuteczną profilaktykę. W niektórych kręgach, z powodów pewnych uproszczeń, badania prenatalne cieszą się niezbyt pochlebną sławą. Tymczasem w wielu przypadkach pozwalają one chronić i ratować życie zarówno ciężarnych, jakie i ich dzieci - mówi dr Kwiatkowski - Ubiegłoroczne badania są tego dowodem. To olbrzymi sukces perinatologii. Naszym celem jest po pierwsze upowszechnienie tej wiedzy, po drugie próby wdrożenie jej w profilaktyce. Nie ma skuteczniejszych i tańszych działań medycznych niż wczesna profilaktyka – dodaje.  

Nieprawidłowe przepływy w tętnicy macicznej w czasie ciąży, fot. SPSK-2

Niesłusznie idea badań prenatalnych wiązana są jedynie z wykrywaniem nieprawidłowości chromosomalnych jak np. zespół Downa, Edwardsa czy Pateau. Tymczasem autorzy programu PRENATALPROJEKT koncentrują się na innym ich aspekcie i wskazują, jakie znaczenie te badania mogą mieć dla całej populacji kobiet w ciąży – niewydolność łożyska dotyka 10 na 100 kobiet. Dla porównania - w przypadku zespołu Downa, według różnych źródeł, stosunek ten wynosi od 1:700 w populacji. To pokazuje, jak wielu kobietom można dać szansę na urodzenie zdrowego dziecka.

Start PRENATALPROJEKT planowany jest na przełomie roku. Pierwsze pacjentki w ramach tzw. badań testowych zostaną przebadane jeszcze przed świętami. Już teraz na Facebooku działa strona projektu. Opracowane zostaną materiały edukacyjne dla ciężarnych. W pierwszym etapie realizacji programu – przez pierwszy rok - lekarze skupią się na niebezpiecznym dla kobiet w ciąży nadciśnieniu, stanie przedrzucawkowym i hypotrofii. W planach jest objęcie badaniami także cukrzycy ciążowej. 

Oprócz SPSK-2 w PRENATALPROJEKT uczestniczą: Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Centrum Zdrowia Kobiet Corfamed z Wrocławia. W każdym z tych ośrodków planuje się objęcie projektem ok. 400 ciężarnych.